Otokoç Otomotiv Ikinci El ve Filo Operasyonlari Direktörü Birkan Çaliskan, yilin ilk 6 ayinda bir yandan 2. el pazarinda talebin karsilanmasinda zorlanilan bir döneme taniklik edilse de is sonuçlari açisindan bir önceki yilla karsilastirildiginda yüzde 32'lik bir büyüme kaydedildigini söyledi.
Talepteki söz konusu yüksek seyrin bayram arifesine kadar devam ettigini aktaran Çaliskan, 'Bununla birlikte, bayram dönüsünden itibaren gerek kredi faizlerindeki yükselisler ve kredibilitedeki zorluklar gerekse yükselen fiyatlar tüketici taleplerinde bir miktar düsüse sebep oldu. Agustos basi itibariyla bakildiginda ise ayni durumda seyreden bir ikinci el pazariyla karsi karsiya oldugumuzu söylemek mümkün.' dedi.
Sifir araç tedarikinde 2022 basindan itibaren yasanmaya baslanan problemlerin, ikinci el piyasasinda talebin, buna bagli olarak da satis adetlerinin artmasini beraberinde getirdigini anlatan Çaliskan, 'Bununla birlikte temmuz ayinda baslayan yavaslama ve agustos ayi basinda da benzer ilerleyen talebe bakildiginda, artik bu etkinin ortadan kalktigini söylemek mümkün.
Nitekim önemli bir gösterge kabul edilen ilan sayilarindaki artis ve su anda satista olan ikinci el araç sayisinin yaklasik bir ay öncesine göre bile yüzde 20 daha fazla olmasi da ikinci el pazarinda bir stok birikiminin baslamakta oldugunun bir göstergesi.' diye konustu.
Ikinci ele yönelik talebin biraz yavasladigini ifade eden Çaliskan, 'Bu da fiyatlarda belli oranda bir düsüsü beraberinde getiriyor. Bakildiginda, temmuz ayi basindan agustos ayi basina kadar olan dönemde, pazarda ortalama yüzde 7 seviyesinde bir fiyat düsüsü gözlemlenmekte. Yüksek degiskenlik gösteren günümüz ekonomik sartlari içerisinde, önümüzdeki çok yakin döneme iliskin bir öngörüde bulunmak pek de kolay degil.
Bununla birlikte su anda özellikle saticilarin elinde daha önceki yüksek maliyetlerle olusmus stoklar da ne yazik ki fiyatlarin çok fazla düsmesine imkan vermeyecektir görüsündeyim.' dedi.
Sifir araç fiyatlarinda kura bagli artisin da devam ettigine isaret eden Çaliskan, 'Önümüzdeki dönemde stok birikimine bagli olarak asagi dogru birtakim fiyat hareketleri gerçeklesiyor gibi görünse de orta ve uzun vadede genel olarak makro ekonominin etkileriyle fiyatlarin tekrar yukariya dogru gitme potansiyeli tasidigini düsünüyorum.' ifadesini kullandi.
Çaliskan, son dönemlerde tüketicide olusan ÖTV'de düzenleme beklentisine iliskin ise 'Düzenlenme ifadesiyle 'ÖTV indirimden ziyade ÖTV baremlerindeki bir güncelleme' kastediliyor gibi düsünülebilir.
Yetkililerce böyle bir barem düzenlemesi yapilmasi durumunda güncelleme oranina bagli olarak kimi araçlarin da bir alt ÖTV dilimine düsmesi ve beraberinde de fiyati bir ölçüde daha uygun hale getirmesi söz konusu olabilir.' degerlendirmesinde bulundu.
letgo Araba Operasyonlarindan Sorumlu Genel Müdürü Tuluy Noyan ise 2. el oto pazarinin temmuz ayinin son haftasindaki ÖTV gündemiyle birlikte normalin gerisinde seyrettigini ancak gerek kurdaki hareketlilik gerekse ÖTV söylemlerinin fiyatlari geçici olarak etkiledigini söyledi.
'Piyasalar böylesi gündemlere karsi direnç kazandigi için etkisi de mevcut ortamda sinirli kaliyor' diyen Noyan, pazarda geçmise kiyasla çok daha az yeni araç bulundugu için arz olmayinca indirimin etkisinin de sinirli oldugunu kaydetti.
Noyan, bu tarz gündemlerle tüketicilerin 'bekle-gör' politikasina ve pazarin da bir müddet beklemeye geçtigini ancak agustos ayi içinde normallesme beklediklerini bildirdi.
Son dönemde normal tüketicinin disinda ikinci el oto alim satimi yapan, bu sektörü bir yatirim alani olarak görüp hareket eden bir kitle olustugunu ifade eden Noyan, 'Son gündemle birlikte soguyan pazara 2. el araç sektörünün oyunculari yüzde 3-5 bandinda bir indirime giderek yanit verdi.
Diger yandan pazardaki gelismeleri, sifir araç girisleri ve fiyatlar açisindan degerlendirdigimizde, markalarin yüzde 10'a kadar varan fiyat artislarina gittigini görüyoruz. Dolayisiyla ilk sok etkisi atlatildiktan sonra ikinci el oto pazarinda yeniden bir yükselis beklemek dogru olur.' seklinde konustu.
Tuluy Noyan, 2. el fiyatlarinda öngörülebilir sürede daha fazla düsüs beklemediklerini aktararak, sunlari kaydetti:
'ÖTV düzenleme beklentisi pazari çok hizli etkiledi. Bu tarz haberler anlik olarak pazara yansiyor. Satislar pazar genelinde temmuzun son haftasi itibariyla düstü. Ardindan fiyatlarda yüzde 3-5 bandinda kismi bir gerileme oldu ve burada durdu. Ancak agustos içerisinde normalize olmasini bekliyoruz.
Diger yandan pazardaki gelismeleri; sifir araç girisleri ve fiyatlar açisindan degerlendirdigimizde markalarin yüzde 10'a kadar varan fiyat artislarina gittigini görüyoruz. Dolayisiyla ilk sok etkisi atlatildiktan sonra ikinci el oto pazarinda yeniden bir yükselis beklemek dogru olur.'
2plan Icra Kurulu Baskani Orhan Ülgür de 'Bayram öncesi baslayan durgunluk, otomotiv ve ekonomideki gelismelerin etkisiyle agustos ayinda da devam ediyor. ÖTV indirimi beklentisi, döviz kurlarinda son dönem yasanan artis, kredilerdeki ulasilmaz görünüm tüketicinin 'bekle ve gör tutumu' sergilemesine yol açiyor.
2. el firmalarinin ellerindeki stok miktarinin artmasi ve isletmeden isletmeye yapilan ticaretin yavaslamasi sonucunda da yasanan durgunluk artti.' ifadelerini kullandi.
'Sebebi ne olursa olsun su anda otomotiv piyasasinda 'sifir araç yok' algisi var' diyen Ülgür, anlik ya da birkaç günlük küçük oranlarda geri gelisler yasansa da fiyatlarda genel gidisatin yukari yönlü olacagini söyledi.
Otoshops Genel Müdürü Melih Mutlu ise sifir araç piyasasindaki tedarik problemlerinin dogrudan 2. el araçlarin fiyat ve talep artislarina neden oldugunu, pazara yeni araç girememesi nedeniyle ikinci el araçlarda da çesitliligin dönem dönem azaldigini kaydetti.
Mutlu, 'Talebin piyasada bulunan arzi karsilamamasi sebebiyle fiyatlar yilbasindan bu yana yaklasik yüzde 50 artis gösterdi. Yüksek model yilina ait ikinci el araçlarin, sifir araç fiyatlari seviyesinde seyretmesiyle birlikte bayram sonrasi tüketicinin satin alma egiliminde durgunluk gözlenmeye baslandi.
Temmuz ayi sonunda yapilan ÖTV'ye iliskin açiklamalarin tüketicide beklenti olusturmasiyla agustosun diger aylara göre durgun baslamasina sebep oldugu söylenebilir.' degerlendirmesinde bulundu.
Fiyatlarin yönüyle ilgili beklentisini de paylasan Mutlu, sözlerini söyle tamamladi:
'Talep azalmasina tüketicilerin bir kisminin ÖTV konusunda beklenti içinde olmasi, bir kisminin da krediye ulasmakta zorlandigi ya da pahali finansmandan kaçinmasini sebep olarak gösterebiliriz. Taleplerde olusan azalma devam ettigi sürece ikinci el araç fiyatlarinda düsüsler gözlenebilir.
Ancak döviz kurlarinin etkisiyle yükselen sifir araç fiyatlari, ikinci el araçlarda talep ve fiyat artisini tekrar tetikleyecektir.
Araç bulunurlugunun kisitli oldugu bir dönemde yapilacak olan düzenlemenin sifir araç piyasasina yansimasi da sinirli olacaktir. Ikinci el pazarinda bu beklenti ile fiyatlar dengelenmeye baslamis ve tüketiciler için alim firsatlari olusmaya baslamistir.'